Η πιστοποίηση μιας πολύτιμης πέτρας είναι μια ολόκληρη διαδικασία, η οποία πραγματοποιείται εργαστηριακά και της οποίας τα αποτελέσματα δημοσιοποιούνται εγγράφως και συνοδεύουν την πέτρα «δια βίου».
Πιο συγκεκριμένα, στην πιστοποίηση πρέπει να αναγνωριστεί η ταυτότητα της πέτρας και να διευκρινιστεί η προέλευσή της, π.χ. «η πέτρα είναι ρουμπίνι και είναι φυσικό ρουμπίνι και όχι συνθετικό».
Αυτό είναι το πρώτο βασικό βήμα της πιστοποίησης. Μετά προχωράμε στην καταγραφή και ανάλυση των φυσικών ιδιοτήτων της πολύτιμης πέτρας. Δηλαδή στο παράδειγμά μας, «το ρουμπίνι έχει κόκκινο χρώμα με πορτοκαλί χροιά, είναι διαφανές με λίγα εγκλείσματα», για τα οποία γίνεται περιγραφή. Μετράμε και αναφέρουμε την τιμή του δείκτη διάθλασης και του ειδικού του βάρους.
Στη συνέχεια και ανάλογα με την πέτρα, αναφέρονται μια σειρά φυσικών χαρακτηριστικών, όπως το φάσμα απορρόφησής της, ο πλεοχρωισμός της, η χρωματική κατανομή, δηλαδή κατά πόσο το χρώμα είναι ομογενές ή αν ακολουθεί ζώνες κ.ά. Σε ορισμένες περιπτώσεις στα πιστοποιητικά είναι καλό ή και απαραίτητο ακόμα να διευκρινίζεται η καταγωγή της πέτρας. Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό, σαν παράδειγμα θα φέρουμε τα σμαράγδια από την Κολομβία, τα οποία διαθέτουν ένα ιδιαίτερο πράσινο χρώμα που τα κάνει μεγαλύτερης αξίας από τα υπόλοιπα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα ζαφείρια από το Κασμίρ. Έτσι, όταν το πιστοποιητικό αναφέρεται σε σμαράγδια, ρουμπίνια και ζαφείρια, συχνά θα δείτε ότι αναγράφεται σε αυτό η χώρα προέλευσης της πολύτιμης πέτρας, με αποδείξεις φυσικά.
Επίσης πάντα μετράτε το βάρος του σε καράτια και γίνεται περιγραφή του σχήματός του, δηλαδή της κοπής του. Όπως καταλαβαίνετε, η πιστοποίηση δεν είναι χρηματική εκτίμηση της πέτρας, αλλά αναγνώριση και πλήρης περιγραφή των εξωτερικών της γνωρισμάτων και των φυσικών της ιδιοτήτων.
Τώρα, σε ό,τι αφορά την πιστοποίηση ενός διαμαντιού και επειδή όπως έχουμε διαπιστώσει σε αυτή την ιστοσελίδα, το διαμάντι είναι ένας ιδιαίτερος και ξεχωριστός πολύτιμος λίθος, είναι φυσικό ότι τα πιστοποιητικά τους θα διαφέρουν σε δομή αλλά και σε φιλοσοφία από τα πιστοποιητικά των υπόλοιπων πολύτιμων λίθων.
Η πιστοποίηση ενός διαμαντιού βασίζεται στην ανάλυση και στην περιγραφή της πέτρας με βάση τα 4 C, όπως τα αναφέραμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
Έτσι στο πιστοποιητικό ενός διαμαντιού έχουμε:
- Τη διαπίστωση ότι όντως η πέτρα είναι διαμάντι και κατά πόσο είναι φυσικό ή συνθετικό
- Το βάρος του σε καράτια.
- Καταγραφή με λεπτομέρειες της εξωτερικής του μορφής. Δηλαδή, οι διαστάσεις του σε mm, οι αναλογίες της κοπής του, το είδος της κοπής του, η ποιότητα της κοπής, σχηματική αναπαράσταση της κοπής κ.λπ.
- Χρωματική κατάταξη με βάση διεθνείς κανόνες. Διαπίστωση φθορισμού ή/και φωσφορισμού.
- Κατάταξη σε κατηγορία καθαρότητας του εσωτερικού του (διαύγεια), πάλι με βάση διεθνείς κανόνες. Λεπτομερή σχηματικά διαγράμματα με τη θέση των εγκλεισμάτων.
Τέλος, στα πιστοποιητικά αναγράφονται, ανάλογα με την περίπτωση, διάφορα άλλα στοιχεία και σχόλια που συμπληρώνουν την αναλυτική περιγραφή του. Όπως καταλαβαίνουμε, με τα στοιχεία που παρέχει το πιστοποιητικό ενός διαμαντιού, γίνεται κατάταξή του σε κατηγορία αξιολόγησης, από όπου τελικά βγαίνει και η τελική του αξία. Δηλαδή από το πιστοποιητικό βλέπουμε ότι το διαμάντι έχει «χρώμα» G, καθαρότητα VVS1, πολύ καλή κοπή, βάρος 0,90 cts, επομένως η τιμή του είναι 2.500,00€ το καράτι. Με αυτό το υποθετικό παράδειγμα, συμπεραίνουμε ότι η πιστοποίηση ενός διαμαντιού αποτελεί σημαντική ευθύνη και πρέπει πάντα να γίνεται με τη δέουσα προσοχή και από εξειδικευμένα εργαστήρια.
Μια εύλογη ερώτηση είναι πώς το εκάστοτε πιστοποιητικό συνοδεύει τη σωστή πέτρα και δεν έχει μπερδευτεί ή ακόμα και αλλαχτεί. Ο ενδιαφερόμενος οφείλει να κάνει επαλήθευσή του. Ένας ειδικός μπορεί εύκολα, με επανεξέταση της πέτρας, να διαπιστώσει εάν το πιστοποιητικό αντιστοιχεί σε αυτήν την πέτρα ή όχι.
Η κάθε πέτρα έχει διαφορετικά εγκλείσματα με διαφορετικό μέγεθος και σε διαφορετική θέση, τα οποία αποτελούν στην ουσία χαρτογράφηση της πέτρας. Επομένως τα εγκλείσματα, σε συνδυασμό με τη χρωματική κατάταξή της, το σχήμα και τις αναλογίες κοπής που περιγράφονται στα πιστοποιητικά, εύκολα επαληθεύονται από τους ειδικούς.