Διαμάντια που δεν έχουν μανδυακή προέλευση

Όπως περιγράψαμε στην γέννηση των διαμαντιών και στην γεωλογία της διαμαντογέννησης, τα διαμάντια κρυσταλλώνονται στο εσωτερικό της γήινης λιθόσφαιρας και συγκεκριμένα στον ανώτερο μανδύας της. Είναι γνωστό ότι τα πετρώματα που φέρουν τα διαμάντια στην επιφάνεια είναι ότι βαθύτερο μπορεί να δει ο άνθρωπος πετρολογικά. Το μυστήριο με την γέννηση των διαμαντιών είναι η προέλευση του άνθρακα σε αυτά τα τεράστια βάθη.

Η εξέλιξη στην επιστήμης της γεωχημείας κατόρθωσε από την ισοτοπική* ανάλυση του άνθρακα στα διαμάντια, να κάνει μια πολύ σημαντική διαπίστωση. Μπόρεσε να ξεδιαλύνει την προέλευση του άνθρακα. Αρχικά οι ισοτοπικές αναλύσεις έδειξαν το αναμενόμενο, μανδυακή προέλευση του άνθρακα. Όσο προχωρούσαν οι έρευνες βρέθηκαν και διαμάντια στα οποία ο άνθρακας είχε οργανική προέλευση. Όταν δημοσιεύτηκαν τα αποτελέσματα αυτών των μελετών, από πολλούς θεωρήθηκε αστείο και εσφαλμένο, το ίδιο θεώρησε και ο γράφων στην ιστοσελίδα του glm. Όταν όμως κάτι είναι μία πραγματικότητα δεν γίνεται να μην επαληθευτεί. Οι έρευνες συνεχίστηκαν, και άλλες ερευνητικές ομάδες βρήκαν διαμάντια στα οποία ο άνθρακας είχε οργανική προέλευση. Αυτό λοιπόν ανέτρεπε τα μέχρι τότε επιστημονικά δεδομένα. Ήταν αδιανόητο οργανικά υπολείμματα, να δεσμεύονταν από μάγματα που δημιουργούνται στα 200 χιλιόμετρα βάθος.

Αυτή η επαναστατική ανακάλυψη προβλημάτισε και άλλαξε τον προσανατολισμό στην έρευνα. Η απάντηση ήρθε από την τεκτονική των λιθοσφαιρικών πλακών. Ο στερεός φλοιός της γης απαρτίζεται από μεγάλα λιθοσφαιρικά κομμάτια, τα οποία είναι δύο φύσεων, οι ήπειροι και οι ωκεανοί. Οι ήπειροι αποτελούνται από πετρώματα που έχουν μικρότερη πυκνότητα από τα πετρώματα που συνιστούν τον ωκεανικό φλοιό. Φυσική συνέπεια αυτού είναι τα ωκεανικά λιθοσφαιρικά τμήματα να βρίσκονται πιο χαμηλά σε διάταξη, από τα ηπειρωτικά λιθοσφαιρικά τμήματα, που δεν είναι άλλα από τις ηπείρους.



Η γη σαν πλανήτης αποτελείται από στρώματα με διαφορετικές πυκνότητες. Σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής, τα πυκνά υλικά πάνε κάτω και τα πιο αραιά υλικά πάνε πάνω. Ή αν το θέσουμε αλλιώς, τα αραιά ρευστά επιπλέουν στα πυκνά ρευστά. Έτσι λοιπόν και η γη έχει τα πιο πυκνά στρώματα στον πυρήνα (μέση πυκνότητα πυρήνα = 10,75). Ο πυρήνας περιβάλλεται από τον λιγότερο πυκνό μανδύα (μέση πυκνότητα μανδύα = 4,75). Ο μανδύας με την σειρά του περιβάλλεται από την αθενόσφαιρα (η οποία αποτελεί κομμάτι του μανδύα) με μέση πυκνότητα = 3,65. Η ασθενόσφαιρα είναι ένα ιδιόμορφο πλαστικό πέτρωμα, μέσα στο οποίο επιπλέουν τα μεγάλα λιθοσφαιρικά τεμάχια του στερεού φλοιού της γης. Όποια από αυτά τα τεράστια λιθοσφαιρικά τεμάχια είναι πιο πυκνά, βουλιάζουν περισσότερο μέσα στην ασθενόσφαιρα και βρίσκονται χαμηλότερα από τα υπόλοιπα. Αυτός είναι και ο λόγος, που ο ωκεανικός στερεός φλοιός βρίσκεται χαμηλότερα από τον ηπειρωτικό. Έτσι το υγρό στοιχείο που περιβάλλει την γη (η θάλασσα) καταλαμβάνει τον χώρο που βρίσκεται πιο χαμηλά, δηλαδή τον χώρο πάνω από τον στερεό ωκεανικό φλοιό. Έτσι κατά κανόνα και εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, οι ωκεανοί βρίσκονται πάνω σε ωκεανικό στερεό φλοιό και δεν καλύπτουν ηπείρους.

Οι ήπειροι έχουν μέση πυκνότητα = 2,85, ενώ ο ωκεανικός στερεός φλοιός έχει μέση πυκνότητα = 3,2. Όλα αυτά τα τεράστια λιθοσφαιρικά τεμάχια που «επιπλέουν» στην ασθενόσφαιρα, κινούνται. Η ταχύτητά τους είναι μηδαμινή, επειδή όμως έχουν τεράστια μάζα, έστω κι αν έχουν πολύ μικρές ταχύτητες, η κινητική τους ενέργεια είναι τεράστια. Τυχαίνει κάποια από αυτά να συγκρουστούν, και αυτές οι συγκρούσεις δημιουργούν πιέσεις. Εάν η πίεση εφαρμοστεί σε ζώνη επαφής ωκεανού και ηπείρου, τότε όπως είναι φυσικό ο ωκεανός σαν πιο πυκνός θα υποβυθιστεί της ηπείρου. Εάν συμβεί αυτό, σύμφωνα με τους νόμους της φυσικής, δεν υπάρχει πλέον επιστροφή, και ο ωκεανικός πυθμένος ακολουθεί τον δρόμο προς της ασθενόσφαιρα, συμπαρασύροντας και όλα τα ιζήματα του πυθμένα του. Ο πυθμένας των ωκεανών έχει όλα τα υπολείμματα από τους οργανισμούς που έχουν πεθάνει και έχουν πέσει σε αυτόν, έχει δηλαδή υπολείμματα από την αποσύνθεση οργανικής ύλης = άνθρακας. Η υποβύθισει του ωκεανικού στερεού φλοιού, δημιουργεί τριβές και τεράστιες πιέσεις στα όρια της επαφής του με τον ανώτερο ηπειρωτικό στερεό φλοιό. Όταν το βάθος υπερβεί ένα όριο, οι πολύ μεγάλες πιέσεις και οι σχετικά υψηλές θερμοκρασίες, μεταμορφώνουν τα ωκεανικά πετρώματα σε εκλογίτες. Όμως το ιδιαίτερο με τους εκλογίτες αυτούς είναι ότι έχουν ελεύθερο άνθρακα, από την οργανική ύλη του πυθμένα του ωκεανού. Οι συνθήκες σε αυτά τα βάθη (περίπου στα 100 Km) είναι μέσα στο εύρος των συνθηκών γέννησης των διαμαντιών, με αποτέλεσμα την κρυστάλλωσή τους.



Αυτά τα διαμάντια πράγματι κρυσταλλώνονται από άνθρακα οργανικής προέλευσης, παρά του ότι δημιουργούνται σε βάθος περίπου 100 Km. Βρίσκονται όμως εγκλωβισμένα κάτω από τις ηπείρους και μοιάζει αδύνατον να βρεθούν στην επιφάνεια. Εδώ τώρα επιστρέφουμε στους κιμπερλίτες και στους λαμπροΐτες, οι οποίοι ανέρχονται στην επιφάνεια από εκπληκτικά βάθη της τάξης των 200 Km κατά μέσο όρο. Κατά την άνοδό τους υπάρχει η αυξημένη πιθανότητα να περάσουν από ζώνες υποβύθισης ωκεανικού στερεού φλοιού και να συμπαρασύρουν στην επιφάνεια μεταμορφωμένα εκλογιτικά πετρώματα, που δημιουργούνται σε αυτές τις ζώνες υποβύθισης, και τα οποία περιέχουν διαμάντια.

* Ισότοπα χαρακτηρίζονται τα άτομα του ίδιου χημικού στοιχείου που έχουν διαφορετικό αριθμό νετρονίων στον πυρήνα τους.